Sporten op lege maag toch wel gezond

Regelmatig sporten op lege maag is (wél) goed voor de gezondheid, ook bij ouderen. ‘Oude waarheden’ blijken niet houdbaar. Het hardnekkige verhaal, dat het ontbijt cruciaal is voor een gezonde voedingsdag is wetenschappelijk heel slecht onderbouwd.

In het kort:

• Dat ontbijten je gezonder maakt is onbewezen.
• Dat je je spieren opeet, zet je op het verkeerde been.
• Sporten op je lege maag is wél gezond.
• Sterker nog: je wordt er wellicht niet ouder door, maar het aantal gezonde jaren neemt toe.

 

Noodzakelijkheid ontbijt wetenschappelijk slecht onderbouwd

Het hardnekkige verhaal, dat het ontbijt cruciaal is voor een gezonde voedingsdag is wetenschappelijk heel slecht onderbouwd. Een aantal wetenschappers en hun uitspraken daarover:

Prof. Hanno Pijl, hoogleraar diabetologie LUMC in Het Parool van 1 januari 2018: ‘voor een gezond lichaam is het helemaal niet goed om driemaal daags een flinke maaltijd te gebruiken.’ Dezelfde hoogleraar in de Volkskrant van 4 januari 2021: ‘het hardnekkige verhaal, dat het ontbijt cruciaal is voor een gezonde voedingsdag is wetenschappelijk heel slecht onderbouwd.’

Eigen spieren ‘opeten’

De oude gedachte is dat je bij sporten op een lege maag je de eigen spieren ‘opeet’. En inderdaad zonder voeding begint het lichaam aan autofagie te doen: het eet zichzelf op. En het wonderbaarlijke is dat het eerst het vuilnis verwijdert’. Maar autofagie zet je juist op het verkeerde been. Uit de vele onderzoeken een aantal korte citaten:

Een uitspraak uit een interview in het Belgische dagblad Het Laatste Nieuws van 13 oktober 2019 met Eric Verdin, een Belgische arts en onderzoeker, tevens CEO van het Amerikaanse Buck Institute, ‘s werelds enige onafhankelijke onderzoeksinstelling die zich bezig houdt met verouderen: ‘Zonder voeding begint het lichaam aan autofagie te doen: het eet zichzelf op. En het wonderbaarlijke is dat het eerst het vuilnis verwijdert: foute eiwitten, die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld ernstige problemen in de organen’.

Beschadigde cellen eerst

En weer Prof. Hanno Pijl in Het Parool van 1 januari 2018: ‘Voedsel is bouwstof en energie. Die bouwstof kun je wel even missen, maar energie heb je altijd nodig. Als we op een gegeven moment minder energie innemen, gaan onze cellen zichzelf opeten. Dat doen ze heel selectief. Ze eten niet de gezonde delen van de cel op, maar gebruiken alleen de beschadigde delen als brandstof. Net als bij vasten ruimen die cellen zich als het ware vanzelf op. Sporten op een lege maag helpt daarbij.’

Vanwege het opruimen van die beschadigde cellen kun je ervan uitgaan dat sporten op je lege maag wel goed is voor de gezondheid’.

Lichaam vernieuwt zich steeds

Het lichaam vernieuwt zich elke vijftig tot honderd dagen. Oude cellen worden afgebroken en vervangen door nieuwe. Twee wetenschappers daarover:

Prof. Andrea Maier, hoogleraar aan de VU Amsterdam en de Universiteit van Melbourne: betekent verouderend. Senescente (= verouderde) cellen zijn niet dood, maar wel zó oud, dat ze niet meer kunnen delen om nieuwe, jonge cellen te maken. De energiestofwisseling van een senescente cel gaat door, maar minder efficiënt dan bij een jonge cel. Daardoor komen er meer zogenaamde vrije zuurstofradicalen vrij, een restproduct van de energiestofwisseling. En die vrije radicalen kunnen schade toebrengen aan de cel. Jonge cellen zetten speciale enzymen in tegen vrije zuurstofradicalen maar bij senescente cellen werken deze enzymen niet meer goed. Er ontstaat daardoor een soort ontstekingsreactie.’

Opnieuw Prof. Hanno Pijl: ‘Die schoonmaakactie (oude cellen worden opgegeten) maakt dat je gezonder wordt. Ook wordt het hormonale systeem beïnvloed. Vooral de productie van groeistimulerende hormonen, zoals insuline, gaat naar beneden. Dat is gunstig, want we weten dat die groeifactoren cellen beschadigen.’

 

Patiënten die langer leven en gezonder ouder worden, hebben minder senescente (verouderde) cellen in hun lichaam dan leeftijdgenoten die veel met ziektes te maken hebben.

 

Sporten op je lege maag schenkt je meer gezonde jaren’

Je wordt er misschien niet ouder door, maar je hebt wel meer gezonde jaren. Maier ontdekte dat patiënten die langer leven en gezonder ouder worden, minder senescente cellen in hun lichaam hebben dan leeftijdgenoten die veel met ziektes te maken hebben. Ze werkt aan medicatie (senolytica) die senecente cellen verwijdert: ongebruikte cellen die lichaam doen verouderen en de gezondheid in de weg staan.

In een artikel uit 2020 van Georgina M. Ellison-Hughes wordt duidelijk, dat er schot zit in de ontwikkeling van genoemde medicatie, getuige ook de titel van het artikel: ‘First evidence that senolytics are effective at decreasing senescent cells in humans’. Ook hier: sporten op de lege maag helpt daarbij.

 

Literatuur

Georgina M. Ellison-Hughes (2020) First evidence that senolytics are effective at decreasing senescent cells in humans, EBioMedicine. 2020 Jun; 56: 102473. Published online 2020 May 23. doi: 10.1016/j.ebiom.2019.09.053 PMCID: PMC7248649 PMID: 32454400.

Wil je verantwoord sporten onder begeleiding van de fysiotherapeut. Maak snel een afspraak voor een gratis intake.